De rol van de kwaliteitsborger door de Wkb

Kwaliteitsborger

Het waarborgen van bouwkwaliteit is niet alleen belangrijk voor de veiligheid en duurzaamheid van constructies, maar draagt ook bij aan het vertrouwen van opdrachtgevers en eindgebruikers. Met de komst van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) op 1 januari 2024, is een onafhankelijke kwaliteitsborger een belangrijke rol gaan spelen.

Onafhankelijke kwaliteitsborger

Een kwaliteitsborger is een onafhankelijke controleur. Deze controleur speelt sinds de nieuwe wet een cruciale rol bij het waarborgen van de bouwkwaliteit en veiligheid van bouwprojecten. Dit geldt in eerste instantie alleen voor nieuwbouw van eenvoudige bouwwerken van gevolgklasse 1 en later ook voor verbouwingen in deze gevolgklasse. Deze private kwaliteitsborgers houden toezicht en controleren aan de hand van een instrument of het bouwwerk voldoet aan de gestelde kwaliteitseisen en regelgeving.

Onmisbaar tijdens het proces

Je hebt een kwaliteitsborger nodig vanaf het moment dat je bouwproject van start gaat. Deze professional is onmisbaar tijdens het hele proces: van de ontwerpfase tot aan het opleveren. Dit geldt zowel voor nieuwbouw als straks voor verbouw van gevolgklasse 1. Over een aantal jaar heeft deze kwaliteitsborging betrekking op bouw en verbouw van bouwwerken van gevolgklasse 2 en hoger. Het inschakelen van een kwaliteitsborger zorgt niet alleen voor een soepel verloop van het bouwproces, maar garandeert ook dat het eindresultaat voldoet aan alle wettelijke eisen en kwaliteitsstandaarden.

Toegelaten instrumenten

Een kwaliteitsborger controleert het ontwerp en de bouw op basis van een toegelaten instrument voor kwaliteitsborging. Zo'n instrument is eigenlijk een systeem waarin de controleurs borgen dat de kwaliteit van het bouwproject voldoet aan de regels uit het Besluit bouwwerken leefomgeving. Het instrument geeft aan op welke manier de kwaliteitsborging is ingericht en wordt uitgevoerd. Dit instrument voldoet aan wettelijk gestelde eisen en moet toelaten zijn tot het stelsel voordat een controleur het mag gebruiken.

Taken van een kwaliteitsborger

Een kwaliteitsborger heeft verschillende taken, allemaal gericht op het waarborgen van de kwaliteit en veiligheid van de bouw. De belangrijkste taken zijn:

1. Controleren van het bouwontwerp: Voordat de bouw begint, beoordeelt de kwaliteitsborger het ontwerp op naleving van de bouwregelgeving en kwaliteitseisen.
2. Toezicht tijdens de bouw: Gedurende de bouw houdt de kwaliteitsborger toezicht op de bouwwerkzaamheden om te zorgen dat deze volgens de voorwaarden van de bouwtekeningen en specificaties worden uitgevoerd.
3. Communicatie met betrokken partijen: De kwaliteitsborger is de schakel tussen de opdrachtgever, de aannemer, en andere belanghebbenden, om te verzekeren dat iedereen op de hoogte is van de kwaliteitseisen en eventuele wijzigingen tijdens de bouw.
4. Rapportage en documentatie: Het maken van een bergingsplan, het vastleggen van bevindingen, het rapporteren van eventuele afwijkingen van de normen en het adviseren over correctieve maatregelen is een belangrijke taak.
5. Eindbeoordeling en oplevering: Aan het einde van de bouwwerkzaamheden beoordeelt de kwaliteitsborger of het project voldoet aan de gestelde eisen en of het veilig is voor gebruik.

Eisen aan een kwaliteitsborger

De voorwaarden waaraan een kwaliteitsborger moet voldoen, zijn gericht op het garanderen van hun expertise, betrouwbaarheid en bekwaamheid in het waarborgen van de bouwkwaliteit. Belangrijke eisen zijn:

1. Vakbekwaamheid: Een kwaliteitsborger dient over de nodige technische kennis en ervaring te beschikken, verkregen door relevante opleidingen en werkervaring in de bouwsector.
2. Certificering: Idealiter is de kwaliteitsborger gecertificeerd door een erkende instantie, wat aantoont dat zij voldoen aan nationale of internationale standaarden in kwaliteitsborging.
3. Onafhankelijkheid: Om belangenconflicten te voorkomen, moet een kwaliteitsborger onafhankelijk kunnen opereren van bouwbedrijven en opdrachtgevers.
4. Kennis van wet- en regelgeving: Diepgaande kennis van de huidige bouwvoorschriften, normen en wetgeving is essentieel om te zorgen dat projecten aan alle eisen voldoen.
5. Communicatieve vaardigheden: Een kwaliteitsborger moet effectief kunnen communiceren met alle betrokken partijen, van bouwteams tot opdrachtgevers, om informatie duidelijk over te brengen en samenwerking te bevorderen.
6. Analytisch vermogen: Het vermogen om bouwplannen en -processen kritisch te beoordelen en mogelijke risico's te identificeren, is cruciaal.

Kwaliteitsborger en wkb

De Wet Kwaliteitsborging voor het Bouwen (Wkb) is tegelijk met de omgevingswet een belangrijke ontwikkeling in de Nederlandse bouwsector. Dit nieuwe stelsel verandert de manier waarop projecten worden gecontroleerd en zorgt ervoor dat de kwaliteit van bouwwerken beter gewaarborgd blijft. De invoering van de Wkb betekent dat niet langer alleen de gemeente verantwoordelijk is voor de toetsing aan het Bouwbesluit, maar dat deze verantwoordelijkheid deels verschuift naar de markt. Bouwbedrijven moeten nu tijdens het gehele bouwproces aantonen dat zij voldoen aan de kwaliteitseisen, met de kwaliteitsborger als onafhankelijke toezichthouder.

Kosten van een kwaliteitsborger

De kosten van een kwaliteitsborger zijn afhankelijk van verschillende factoren, zoals de omvang en complexiteit van het bouwproject, de specifieke eisen die aan de bouw worden gesteld, en de ervaring en expertise van de kwaliteitsborger zelf. Over het algemeen wordt de financiële bijdrage voor een kwaliteitsborger bepaald op basis van een uurtarief of een vast bedrag voor het gehele project. Voor kleinere projecten kunnen de kosten voor een kwaliteitsborger enkele duizenden euro's bedragen, terwijl bij grotere, meer complexe projecten de kosten kunnen oplopen tot tienduizenden euro's. Het is belangrijk om vooraf duidelijke afspraken te maken over de werkzaamheden die uitgevoerd zullen worden en de bijbehorende kosten, om zo verrassingen te voorkomen.

Borgingsplan

Een borgingsplan is een gedetailleerd document waarin staat hoe de kwaliteit van een bouwproject gewaarborgd wordt van start tot oplevering. Hieronder vind je een voorbeelduitwerking van een borgingsplan:

1. Inleiding

- Doel van het borgingsplan

- Scope van het bouwproject

- Verantwoordelijkheden van de betrokken partijen

2. Projectbeschrijving

- Overzicht van het bouwproject, inclusief locatie, omvang, en type bouwwerk

- Belanghebbenden en hun rollen

3. Kwaliteitsborgingsdoelstellingen

- Specifieke kwaliteitsdoelstellingen voor het project

- Naleving van de Wet Kwaliteitsborging voor het Bouwen (Wkb) en andere relevante wet- en regelgeving

4. Rol van de kwaliteitsborger

- Taken en verantwoordelijkheden van de kwaliteitsborger

- Proces van onafhankelijke toetsing en inspectie

5. Controleplan

- Gedetailleerde beschrijving van de controlepunten en inspectiemomenten gedurende het bouwproces

- Methoden en technieken voor kwaliteitscontrole

6. Communicatieplan

- Wijze van communicatie tussen de kwaliteitsborger, de bouwonderneming, en andere betrokken partijen

- Rapportagestructuur en documentatieproces

7. Risicomanagement

- Identificatie van potentiële risico's met betrekking tot kwaliteit en veiligheid

- Maatregelen voor risicobeheersing en -mitigatie

8. Correctieve en preventieve maatregelen

- Procedures voor het identificeren en corrigeren van afwijkingen van de kwaliteitsstandaarden

- Preventieve maatregelen om kwaliteitsproblemen te voorkomen

9. Documentatie en archivering

- Overzicht van de te bewaren documenten en tekeningen

- Archiveringsproces van de projectdocumentatie

10. Slotbepalingen

- Proces voor de eindbeoordeling en oplevering van het project

- Overeenkomst voor het opvolgen van het borgingsplan

‍

Dit voorbeeld dient als een algemene leidraad. Elk bouwproject is uniek, en het borgingsplan moet daarom op maat gemaakt worden om aan de specifieke eisen en omstandigheden van het project te voldoen.

Cruciale rol

De rol van een kwaliteitsborger, versterkt door de komst van de Wkb, benadrukt het belang van een gestructureerde aanpak voor kwaliteitsborging. Het inschakelen van een kwaliteitsborger en het opstellen van een gedegen borgingsplan zijn cruciale stappen voor het waarborgen van de kwaliteit gedurende het gehele bouwproces. Deze maatregelen bieden niet alleen zekerheid aan opdrachtgevers en toekomstige gebruikers, maar verminderen ook de risico's op bouwfouten en de daaruit voortvloeiende kosten.

‍